U subotu 27. januara, svečano je obilježena 82. godišnjica izuzetno napornog i po ishod neizvjesnog podviga kojeg su izveli borci u toku NOB-e, poznatog kao Igmanski marš.

Rezime:

Tokom II. neprijateljske ofenzive u istočnoj Bosni, Prva proleterska brigada, koja je netom osnovana 21. XII. 1941. godine u Rudu, našla se nakon borbi s brojčano i tehnički nadmoćnijim neprijateljskim snagama na Romaniji u nezavidnom položaju. S obzirom da nije bilo uslova za uspješan nastavak borbenih djelovanja, štab brigade, nakon procjene situacije, donosi odluku o napuštanju zone i prelazak na oslobođeni teritorij prema Foči, čime bi se izbjeglo opkoljavanje brigade na uskom prostoru i njeno uništenje.

S obzirom da su se na pravcu istočno od Sarajeva nalazile jake neprijateljske snage, a isto je bilo i u zapadnoj Bosni, štab brigade odlučuje se na obilaženje Sarajeva sa zapadne strane, silazak u Sarajevsko polje i prelazak planine Igman, na putu prema slobodnoj teritoriji. Potez je bio rizičan zbog otvorenog terena, neprijateljskih posada u Sarajevu i ekstremno nepovoljnih vremenskih uvjeta, ali se procjena da neprijatelj ne očekuje kako će partizani krenuti tim pravcem pokazala ispravnom.

720 boraca I. proleterske brigade, među kojima je bilo ranjenika i bolesnih, započelo je 27. januara 1942. godine, po dubokom snijegu i pri temperaturi od -32°C, uspon na planinu Igman. Usiljeni marš pod komandom Koče Popovića trajao je punih 18 sati, taktički je uspio i značajni je dio epopeje Narodnooslobodilačkog rata.

Obilježavanje:

Manifestaciju proslave tradicionalno organizira SABNOR kantona Sarajevo, a poprimila je međunarodni karakter. Ove godine, prema procjeni organizatora, bilo je više od 10 hiljada ljudi. Manifestacija je međunarodnog karaktera, na njoj se okupilo ljudi iz svih krajeva nekadašnje Jugoslavije, a bili su i predstavnici iz austrijskog dijela Koruške. Dio učesnika je prepješačio etapu od Brezovice do Velikog Polja na Igmanu u dužini od 9 km. Glavna svečanost održana je pored spomenika na Velikom Polju.

Iz Hrvatske je bila delegacija SABA i više članova Društva Josip Broz Tito i SRP-a iz Istre, Zagreba, Karlovca… Delegacija SRP-a, u sastavu Dragica Lovreković, Uliana Moscarda i Vladimir Kapuralin, položila je vijenac na spomenik.

I ove godine na obilježavanju je bio osebujan pojedinac, 94-godišnji Slovenac Albin Pibernik, koji je tada kao 11-godišnjak na maršu učestvovao s majkom, koja je nedugo nakon toga preminula, i ocem, borcem brigade.

Navečer, održano je u hotelu, gdje su učesnici odsjeli, druženje uz prigodan program dijela učesnika iz Slovenije, Hrvatske, Srbije, Crne Gore i, naravno, domaćina.

U nedjelju 28. januara, na povratku, učesnici marša iz Slovenije, Srbije i Istre zaustavili su se u Maglaju gdje su, s predstavnicima lokalne vlasti i antifašističke organizacije, položili vijenac na spomenik palim borcima, razgledali grad i druženje završili zajedničkim ručkom i prigodnim programom.

Vladimir Kapuralin