U subotu, 28. januara, svečano je obilježena 81. godišnjica izuzetno napornog i po ishod neizvjesnog podviga kojeg su izveli borci u toku NOB-e poznatog kao Igmanski marš. Bio je to jedan od najmučnijih neborbenih pothvata u toku rata, usporediv s maršem preko Matić poljane, koji se odvijao dvije godine kasnije, prilikom kojeg se smrzlo 26 partizana, a naknadno, od posljedica smrzavanja, preminulo još pet.
Rezime:
Tokom II. neprijateljske ofenzive u istočnoj Bosni, Prva proleterska brigada, koja je netom osnovana 21. XII. 1941. godine u Rudu, našla se, nakon borbi s brojčano i tehnički nadmoćnijim neprijateljskim snagama na Romaniji, u nezavidnom položaju. S obzirom da nije bilo uslova za uspješan nastavak borbenih djelovanja, štab brigade, nakon procjene situacije, donosi odluku o napuštanju zone i prelazak na oslobođeni teritorij prema Foči, čime bi se izbjeglo opkoljavanje brigade na uskom prostoru i njeno uništenje.
S obzirom da su se na pravcu istočno od Sarajeva nalazile jake neprijateljske snage, a isto je bilo i u zapadnoj Bosni, štab brigade odlučuje se na obilaženje Sarajeva sa zapadne strane, silazak u Sarajevsko polje i prelazak planine Igman, na putu prema slobodnoj teritoriji. Potez je bio rizičan zbog otvorenog terena, neprijateljskih posada u Sarajevu i ekstremno nepovoljnih vremenskih uvjeta, ali se procjena da neprijatelj ne očekuje da će partizani krenuti tim pravcem pokazala ispravnom.
720 boraca I. proleterske brigade, među kojima je bilo ranjenika i bolesnih, započelo je 27. januara 1942. godine, po dubokom snijegu i pri temperaturi nižoj od -32°C, uspon na planinu Igman. Usiljeni marš, pod komandom Koče Popovića, trajao je punih 19. sati, taktički je uspio i značajni je dio epopeje Narodnooslobodilačkog rata.
Obilježavanje:
Manifestaciju proslave tradicionalno organizira SABNOR kantona Sarajevo. Manifestacija je međunarodnog karaktera, na njoj se okupilo ljudi iz svih krajeva nekadašnje Jugoslavije, a bili su i predstavnici iz Austrije. Dio učesnika je prepješačio etapu od Brezovače do Velikog Polja na Igmanu u dužini od 9 km. Glavna svečanost održana je pored spomenika na Velikom Polju, uz učešće više hiljada ljudi. Iz Hrvatske su bili predstavnici antifašista, društva J. B. Tito i SRP-a iz Zagreba, Karlovca i pun autobus članova društva J. B. Tito i SRP-a iz Istre, koji su položili i vijenac na centralni spomenik
I ove godine je bio prisutan Albin Pibernik, danas 92-godišnjak, jedini znani živući učesnik Igmanskog marša. Albin je kao dječak od 11 godina, nakon što mu je otac ranjen u borbama na Pjenovcu pred početak marša, put nastavio s majkom. Oboje su savladali put, ali mu je majka nažalost preminula od posljedica napora i hladnoće. Pogrebu majke prisustvovao je i Tito
U subotu navečer u hotelu Saraj, održana je tradicionalno zajednička večera i druženje gostiju iz Slovenije, Hrvatske, Srbije i Crne Gore, koji prilikom dolaska na obilježavanje Igmanskog marša spontano odsjedaju u tom hotelu.
U Puli, 31. I. 2022.
Vladimir Kapuralin